Beveren heeft een advocaat onder de arm genomen om een rechtzaak aan te spannen tegen chemiereus 3M. Zo hoopt de gemeente de onvoorziene kosten voor de sanering van vervuilde gronden te recupereren. De gemeentelijke diensten moeten ook opdraaien voor de communicatie rond de PFAS-vervuiling en da's een flinke hap uit het budget.

Ja, de uitspraak van de vrederechter komt voor velen als een verrassing. Maar het kan wel een precedent zijn voor alle andere getroffen gezinnen die vlakbij 3M wonen. Dat zegt Isabelle Larmuseau. Zij is advocate milieurecht en volgt het 3M-dossier op de voet. Ze verwacht wel dat de chemiereus in beroep zal gaan.

In de Beverse deelgemeente Melsele wordt maar heel lauw gereageerd op het saneringsakkoord tussen 3M en de Vlaamse overheid. De Amerikaanse chemiereus gaat ruim een half miljard euro betalen aan ons land om de PFOS-gronden te saneren. De helft van dat bedrag gaat naar het opkuisen van de tuinen van de gezinnen rondom de fabriek. Maar in Melsele zien ze zo'n sanering van hun tuin helemaal niet zitten.

De Amerikaanse chemiereus 3M betaalt meer dan een half miljard euro aan de Vlaamse overheid, om de PFOS-vervuiling in Zwijndrecht en Beveren op te kuisen. Concreet worden de tuinen van alle omwonenden afgegraven en gesaneerd, gaat er geld naar de Oosterweelwerken, en zal 3M haar eigen site in Zwijndrecht ook zelf aanpakken. Mocht de hele operatie meer kosten dan 571 miljoen, dan zal 3M die extra ook betalen.

Opvallend beeld vlakbij de 3M-fabriek in Zwijndrecht. Een tiental kinderen hebben daar, op de met PFOS vervuilde grond, een partijtje voetbal gespeeld. Geen gewone voetbal, maar wel bubbelvoetbal. Het was een actie van de PVDA, die zo aandacht wil vragen voor de PFOS-vervuiling. De partij maakt zich zorgen over een groot bloedonderzoek dat het deed bij heel wat kinderen. Daaruit bleek dat ze te hoge PFOS-waarden hadden in hun bloed, ook al wonen ze niet vlakbij de 3M-fabriek.

Wat de stilgelegde werken op de N70 betreft, is er trouwens nieuws. Het Agentschap Wegen en Verkeer heeft de nieuwe timing van de werken bekendgemaakt. Pas na het bouwverlof zullen de rioleringswerken weer van start gaan in Melsele. Vroeger was niet mogelijk. Maar om wat tijd te winnen, zullen er meteen twee fases tegelijkertijd opgestart worden. Het hele stuk van aan het kruispunt met de N450 tot aan de Elisabethstraat wordt aangepakt. De volledige zone zou tegen het einde van het jaar zo goed als klaar moeten zijn. Vanaf 12 augustus gaan dan ook de omleidingen van start. Richting Beveren volg je een omleiding ten noorden van de N70. Richting Antwerpen volg je een omleiding aan de zuidkant. Tegen mei volgend jaar moet de hele gewestweg vernieuwd zijn. De werken zullen dan twee en een half jaar geduurd hebben. 

In het Vlaams Parlement heeft de PFOS-onderzoekscommissie haar eindrapport voorgesteld. Die commissie moest onderzoeken of de overheid fouten heeft gemaakt in de aanpak van de PFOS-vervuiling door de chemische fabriek 3M in Zwijndrecht. Belangrijkse conclusie is dat chemiereus 3M de grootste verantwoordelijkheid draagt. Het Amerikaanse bedrijf heeft niet transparant genoeg gecommuniceerd over de lozing van de schadelijke stof. Tijdens de hoorzittingen werkte 3M ook amper mee, stelt de commissie. Daarnaast is ook de politiek in de fout gegaan. Maar één bepaalde politicus of minister aanduiden als schuldige doet de commissie niét. De vervuiling is kunnen gebeuren door een reeks foute beslissingen. Ten derde werken de overheidsdiensten niet goed samen. De verschillende administraties hadden veel meer informatie met elkaar moeten delen, besluit de commissie.   

PFOS zorgt natuurlijk niet alleen in Zwijndrecht voor problemen. Heel wat gemeentebesturen worden geconfronteerd met een plaatselijke PFOS-vervuiling. Het is dan ook belangrijk dat we lessen trekken uit dit dossier, zegt ook Vlaams parlementslid én ondervoorzitter van de commissie Koen Daniëls uit Sint-Gillis-Waas. Om te vermijden dat zo'n vervuilingen in de toekomst nog kunnen gebeuren, zullen de regels voor de grote bedrijven bijvoorbeeld verstrengd worden.