Burgercollectief Darkwater 3M is vandaag een groepsvordering gestart voor de burgerlijke rechtbank in Antwerpen. Het wil op die manier een schadevergoeding eisen van de Amerikaanse hoofdzetel van 3M. Eerder nam het burgercollectief al gelijkaardige stappen tegen de fabriek in Zwijndrecht. Maar nu wordt dus ook het moederbedrijf in de Verenigde Staten geviseerd. U weet het: 3M heeft jarenlang PFAS geproduceerd. Die stof is schadelijk, wijd verspreid in de regio en zit ook in het lichaam van vele mensen die in de buurt wonen van de fabriek. In mei vorig jaar besliste de Antwerpse vrederechter al dat 3M een voorschot van 2.000 euro moet betalen aan een gezin uit Zwijndrecht. Net omdat er bij het gezin PFAS in het bloed werd gevonden. Na die uitspraak startte het burgercollectief een groepsvordering tegen de fabriek in Zwijndrecht. En nu volgt er dus ook een groepsprocedure tegen de Amerikaanse hoofdzetel. 1.400 mensen zijn voorlopig betrokken bij de zaak. Binnenkort kunnen nieuwe mensen aansluiten. De schadevergoeding kan tot in de miljarden oplopen. Dat vertelt advocaat Geert Lenssens aan onze collega's van ATV.

Wie zijn of haar bloed wil laten controleren op PFAS-waarden, heeft nog tot volgende week donderdag de tijd om zich in te schrijven. Mensen die in een straal van 5 kilometer rond de 3M-fabriek wonen, komen in aanmerking. Het Departement Zorg doet nu een laatste oproep aan iedereen die zich nog niet heeft ingeschreven om het toch te doen. Want hoe meer mensen hun bloed laten onderzoeken, hoe beter de inzichten die ze krijgen over de verspreiding van PFAS in de regio en over de gezondheidseffecten. Ook aan moeders met kinderen onder de twaalf jaar wordt gevraagd zich te laten onderzoeken. Het departement wil zo snel mogelijk kunnen overgaan tot de verwerking van de resultaten.

Beveren heeft een advocaat onder de arm genomen om een rechtzaak aan te spannen tegen chemiereus 3M. Zo hoopt de gemeente de onvoorziene kosten voor de sanering van vervuilde gronden te recupereren. De gemeentelijke diensten moeten ook opdraaien voor de communicatie rond de PFAS-vervuiling en da's een flinke hap uit het budget.

Vlaams minister van Volksgezondheid Hilde Crevits heeft aangekondigd dat ze het PFAS-bloedonderzoek nog verder wil uitbreiden. Niet alleen naar andere risicovolle locaties in Vlaanderen. Maar ook naar mensen die vroeger in PFAS-gebieden gewoond hebben, en intussen verhuisd zijn. Als dat technisch mogelijk is tenminste. Dat heeft ze gezegd na een vraag van volksvertegenwoordiger Koen Daniëls.

De Raad voor Vergunningsbetwistingen heeft de strengere PFAS-lozingsnormen voor afvalverwerker Indaver in de Waaslandhaven vernietigd. Indaver produceert zelf geen PFAS of PFAS-houdende stoffen, maar verwerkt wel PFAS-houdend afval van verschillende bedrijven. De Vlaamse regering had de bijzondere milieuvoorwaarden voor de installatie aangepast, op vraag van Indaver zelf. Maar de regering legde daarbij wel strengere normen op, die verder gingen dan het bedrijf gevraagd had. Indaver ging daartegen in beroep en vindt nu gelijk bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen. Die zegt dat de nieuwe normen onwettig zijn. De Vlaamse regering moet nu binnen de drie maanden een nieuwe beslissing nemen over de aanvraag van Indaver.

De Vlaamse afvalstoffenmaatschappij OVAM heeft een ernstige PFAS-vervuiling vastgesteld op de CNR-site in Kruibeke. De schadelijke stof is daar doorgedrongen tot in het grondwater. De CNR-site diende vroeger als oefenzone voor de brandweer. Zij maakten gebruik van PFAS-houdend blusschuim. En dat is dan ook de aanleiding geweest van het huidig PFAS-onderzoek. Door de negatieve resultaten adviseert het Agentschap Zorg en Gezondheid de bewoners om in een straal van 500 meter rond de voormalige scheepswerf geen grondwater meer te gebruiken om te drinken of koken. Datzelfde advies geldt voor de 40 volkstuintjes in de buurt, die ook binnen het afgebakende gebied liggen.

Vanaf eind deze week zullen ook inwoners van Melsele en Kallo hun bloed laten onderzoeken op PFAS. Begin mei startte een grootschalig bloedonderzoek voor inwoners van Zwijndrecht die in een straal van vijf kilometer rond 3M wonen. In deze fase komen de inwoners van Melsele en Kallo aan de beurt. Voorlopig hebben zo'n 2.600 Beverenaars zich voor het bloedonderzoek aangemeld. Maar het Departement Zorg hoopt dat het er nog meer worden.

Er is PFAS aangetroffen in de Waaslandhaven in Doel, op de plek waar Vlaanderen een nieuw havendok wil bouwen. De uitbreiding van de haven van Antwerpen zal daardoor vertraging oplopen. Er zit PFAS in bodemstalen én in het grondwater. Het is voorlopig niet duidelijk waar de verontreiniging vandaan komt.